หลักสูตรการฝึกอบรมทันตแพทย์ประจำบ้าน สาขาทันตกรรมบดเคี้ยวและความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า

• กายวิภาคศาสตร์ประยุกต์ของระบบบดเคี้ยว (Applied anatomy of masticatory system)

การประยุกต์ความรู้ทางกายวิภาคศาสตร์ของศีรษะ ใบหน้าและช่องปาก การเจริญและพัฒนาของระบบบดเคี้ยว รวมทั้งโครงสร้างอื่นที่เกี่ยวข้องเพื่อใช้ในการจัดการผู้ป่วย

• การสบฟันประยุกต์ (Applied occlusion)

    นิยามและคำจำกัดความที่ใช้สำหรับการสบฟันตำแหน่งต่างๆ การเคลื่อนขากรรไกรในทิศทางต่างๆ ความสัมพันธ์ระหว่างขากรรไกรตำแหน่งศูนย์ ความสัมพันธ์ระหว่างขากรรไกรตำแหน่งนอกศูนย์ ความสัมพันธ์ระหว่างขากรรไกรในมิติดิ่ง การตอบสนองของอวัยวะปริทันต์ต่อแรงบดเคี้ยว การสบฟันก่อบาดเจ็บ การสบฟันธรรมชาติ แนวคิดการสร้างการสบฟันสำหรับฟันเทียมทั้งปาก ความสัมพันธ์ระหว่างการเคลื่อนขากรรไกรและอิทธิพลต่อรูปร่างฟัน แนวคิดการสร้างหรือแก้ไขการสบฟันธรรมชาติ การประยุกต์การสบฟันในงานทันตกรรมสาขาต่างๆ  การสบฟันกับการทำหน้าที่ผิดปกติของระบบบดเคี้ยว การตรวจสบฟัน การบันทึกความสัมพันธ์ระหว่างขากรรไกร การใช้และข้อจำกัดในการใช้อุปกรณ์ต่างๆ เพื่อวิเคราะห์การสบฟัน การบำบัด(ปัญหา)การสบฟัน การกรอปรับสบฟัน

• ความผิดปกติในการทำหน้าที่ของระบบบดเคี้ยว (Functional disturbances of masticatory system)

การทำหน้าที่ พยาธิสภาพและความผิดปกติในการทำหน้าที่ของระบบบดเคี้ยว รวมถึงการทำงานนอกหน้าที่ ระบาดวิทยา อาการและอาการแสดง สาเหตุและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง หลักการประเมิน วินิจฉัย และจัดการผู้ป่วย การลำดับความสำคัญของปัญหา การวางแผนการรักษา การรักษาแบบสหสาขา ข้อโต้แย้งเกี่ยวกับวิธีการรักษาและประสิทธิผลของการรักษาแต่ละวิธี

• ประสาทสรีรวิทยาของระบบบดเคี้ยว (Neurophysiology of masticatory system)

    การทำงานของระบบประสาท ประสาทรับความรู้สึกและสั่งการในระบบบดเคี้ยว สรีรวิทยาของการบดเคี้ยวและการกลืน ลักษณะพิเศษของกล้ามเนื้อบดเคี้ยว   รีเฟล็กซ์ขากรรไกร  คลื่นไฟฟ้ากล้ามเนื้อ  และชีวกลศาสตร์ของขากรรไกร

• ความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า (Orofacial pain)

    กายวิภาคและประสาทชีววิทยาของความเจ็บปวด  โดยเฉพาะความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า พันธุกรรมกับความเจ็บปวด ระบาดวิทยาและประเภทของความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า ความเจ็บปวดแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง จิตวิทยาความเจ็บปวด การวัดความเจ็บปวด หลักการประเมิน วินิจฉัยแยกความเจ็บปวดช่องปากใบหน้าประเภทต่างๆ และการจัดการ

• ทันตเวชศาสตร์การนอนหลับ (Dental sleep medicine)

    ความรู้พื้นฐานกายวิภาคศาสตร์และประสาทสรีรวิทยาของการนอนหลับและการหายใจ สาเหตุและพยาธิสภาพของความผิดปกติของการนอนหลับ ความผิดปกติของการนอนหลับที่สำคัญ ได้แก่ ภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น  นอนกัดฟัน และภาวะนอนไม่หลับ ความสัมพันธ์ระหว่างการนอนหลับกับความเจ็บปวด  การตรวจคัดกรอง การซักประวัติและการตรวจผู้ป่วย   การตรวจทางห้องปฏิบัติการ   การรักษาผู้ป่วยด้วยเครื่องมือในช่องปากและวิธีการอื่นๆ การจัดการผลข้างเคียงที่เกิดจากเครื่องมือในช่องปากและหลักการรักษาแบบสหสาขาระหว่างทันตแพทย์และแพทย์

• เภสัชวิทยาสำหรับความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า (Pharmacological management for orofacial pain)

เภสัชวิทยาของยาที่ใช้จัดการความเจ็บปวดและความผิดปกติของช่องปากใบหน้า การบริหารยา ข้อบ่งชี้การใช้ยาและผลข้างเคียง ได้แก่ ยาแก้ปวด ยากันชัก ยาต้านเศร้า ยาคลายกังวล ยาคลายกล้ามเนื้อ  สเตียรอยด์ ยาชา โบทูลินัมท็อกซิน กรดไฮยาลูโรนิค เป็นต้น

• การแพทย์ทางเลือกสำหรับการจัดการความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า (Complementary and alternative medicine for pain management)

ข้อบ่งชี้และแนวทางการพิจารณาเลือกใช้การแพทย์ทางเลือก ชนิดของการแพทย์ทางเลือกสำหรับการจัดการความเจ็บปวดทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง ผลสัมฤทธิ์ ข้อโต้แย้งเกี่ยวกับวิธีการบำบัดรักษาและประสิทธิผลของการรักษาแต่ละวิธีของการแพทย์ทางเลือกในการจัดการความเจ็บปวดบริเวณช่องปากใบหน้า

• เวชศาสตร์พฤติกรรมและจิตวิทยา (Behavioral medicine and psychology)

หลักการทางเวชศาสตร์พฤติกรรมและจิตวิทยา  โรคทางจิตเวชที่เกี่ยวข้องกับความเจ็บปวดและการทำงานที่ผิดปกติของช่องปากใบหน้า หลักการจัดการทางจิตวิทยาสำหรับผู้ป่วย

• เวชศาสตร์ทั่วไปสำหรับทันตแพทย์ (General medicine for dentist)

โรคทางระบบ สาเหตุ อาการและอาการแสดง การตรวจวินิจฉัย การวางแผนการรักษาและการส่งต่อผู้ป่วย รวมทั้งการดูแลผู้ป่วยทางทันตกรรมที่มีโรคทางระบบ ทั้งในภาวะฉุกเฉินและปกติ

• รังสีกายวิภาคและการแปลภาพรังสีขั้นสูง (Advanced radiographic anatomy and radiographic interpretation)

โครงสร้างของเนื้อเยื่อและกระดูกบริเวณศีรษะและใบหน้าที่ปรากฏในภาพรังสีนอกปากเทคนิคต่างๆ การแปลเงาภาพรังสีกายวิภาคปกติไปจนถึงการเปลี่ยนแปลงทางพยาธิสภาพขากรรไกรและกะโหลกศีรษะ รวมถึงการแปลภาพเอ็มอาร์ข้อต่อขากรรไกร

• คลินิกทันตกรรมบดเคี้ยวและความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า 1-2 (Occlusion  and Orofacial Pain Clinic 1-2)

การประเมินผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของระบบบดเคี้ยวความเจ็บปวดช่องปากใบหน้าอย่างมีจริยธรรม เทคนิคพื้นฐานในการประเมินและซักประวัติผู้ป่วย การส่งตรวจพิเศษเพิ่มเติม เช่น การส่งตรวจทางภาพรังสี  การตรวจทางห้องปฏิบัติการ ตลอดจนการประเมินทางด้านพฤติกรรมและจิตวิทยาสังคมของผู้ป่วย การวางแผนการรักษา การส่งต่อผู้ป่วยการรักษาเบื้องต้น นำเสนอรายงานการวางแผนการรักษาผู้ป่วยเพื่ออภิปราย

• คลินิกทันตกรรมบดเคี้ยวและความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า 3-4 (Occlusion  and Orofacial Pain Clinic 3-4)

     การจัดการอย่างมีจริยธรรมในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของระบบบดเคี้ยวความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า  โดยสามารถวิเคราะห์  วางแผนและให้การรักษาผู้ป่วย  การส่งต่อผู้ป่วยเพื่อรับการรักษาเฉพาะทางที่เหมาะสม นำเสนอรายงานผู้ป่วยเพื่ออภิปราย

• คลินิกทันตกรรมบดเคี้ยวและความเจ็บปวดช่องปากใบหน้า 5-6 (Occlusion  and Orofacial Pain Clinic 5-6)

การจัดการรักษาอย่างมีจริยธรรมในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของระบบบดเคี้ยวความเจ็บปวดช่องปากใบหน้าที่มีความซับซ้อน โดยสามารถวิเคราะห์  วางแผนและให้การรักษาผู้ป่วย  การส่งต่อผู้ป่วยเพื่อรับการรักษาเฉพาะทางที่เหมาะสม  นำเสนอรายงานผู้ป่วยเพื่ออภิปราย 

วิชาเลือก  อย่างน้อย 2 รายวิชา

• เทคนิคปฎิบัติงานวิจัยชีววิทยาช่องปาก (Laboratory Techniques for Oral Biology Research)

หลักการและวิธีการใช้เครื่องมือชนิดต่างๆ  ที่เกี่ยวข้องกับการวิจัยทางชีววิทยาช่องปากและวิทยาศาสตร์ชีวภาพ  สเปคโตรสโคปี  อิออนอนาลิซิสเซนตริฟิวเกชั่น  การเพาะเลี้ยงเซลล์  การแยกและวิเคราะห์ด้วยโครมาโตกราฟี  อิเลคโตรฟอริซิส  เทคนิคต่างๆ ทางชีววิทยาโมเลกุล  จุลชีววิทยา  อิมมูโนวิทยา  อิมมูโนฮีสโตเคมี  เลเซอร์โดปปลอร์  อิเล็กตรอนไมโครสโคป  และการวิจัยในสัตว์ทดลอง  จริยธรรมการวิจัย

• คอมพิวเตอร์ประยุกต์ทางทันตแพทยศาสตร์ (Computer Application in Dental Education)

เพื่อประยุกต์ใช้คอมพิวเตอร์ในงานวิจัย หรืองานวิทยานิพนธ์สำหรับทันตแพทย์ เนื้อหาครอบคลุมการใช้คอมพิวเตอร์, การสืบค้นข้อมูลทางทันตกรรม การจัดทำฐานข้อมูล การใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อการเขียนวิทยานิพนธ์  การใช้โปรแกรมการคำนวณทางสถิติ  การทำกราฟฟิกและการเขียนเว็บเพจเบื้องต้น

• ภาษาอังกฤษ (English)

เพื่อให้นักศึกษาได้ฝึกทักษะทางด้านภาษาอังกฤษ  ให้สามารถอ่านและเข้าใจวารสารทางการแพทย์ที่เป็นภาษาอังกฤษ  สามารถเขียนบทความเป็นภาษาอังกฤษ  ฟังและสนทนาภาษาอังกฤษในระดับใช้งานได้  การศึกษาวิชาภาษาอังกฤษนี้ได้กำหนดให้นักศึกษาต้องแปลและย่อวารสารภาษาอังกฤษเป็นภาษาไทยไม่น้อยกว่า 12 เรื่อง

• การถ่ายภาพช่องปาก (Oral Photograph)

ความรู้เกี่ยวกับส่วนประกอบต่างๆ ของกล้องถ่ายภาพแบบธรรมดาและแบบดิจิตอล  ฟิล์มและเลนส์  ฝึกหัดถ่ายภาพในช่องปากที่มีคุณภาพพื่อการนำเสนออย่างมีจริยธรรม

• ทันตกรรมป้องกันขั้นสูง (Advanced Preventive Dentistry)

ศึกษาการป้องกันโรคในช่องปาก เช่น โรคฟันผุ โรคปริทันต์ เป็นต้น รวมทั้งมีการอภิปรายถึงการดำเนินการป้องกันโรคในช่องปากในชุมชน

• วิทยาการระบาดของโรคในช่องปาก (Epidemiology of Oral Diseases)

               ศึกษาถึงหลักวิทยาการระบาดทั่วไปที่นำมาใช้ในการศึกษาในช่องปาก เช่น โรคฟันผุ โรคปริทันต์ เป็นต้น  รวมทั้งมีการอภิปรายถึงปัญหาและการดำเนินการแก้ไขโรคในช่องปาก

• หรือรายวิชาอื่นที่เปิดสอนในมหาวิทยาลัยมหิดล