มหาวิทยาลัยมหิดล พัฒนางานวิจัยสู่… สิรินเด้นท์ ยาสีฟันสมุนไพรน้ำมันมะพร้าว
มีฤทธิ์ยับยั้งเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราในช่องปากที่ก่อให้เกิดฟันผุ เหงือกอักเสบ ลดกลิ่นปาก และลดอาการปากแห้ง
ช่วยดูแลสุขภาพของช่องปากได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เฉลิมพระเกียรติเนื่องในโอกาสวันคล้ายวันพระราชสมภพ (วันที่ ๒ เมษายน ๒๕๖๕)
สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี

ยาสีฟัน “สิรินเด้นท์” เป็นยาสีฟันที่มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ทูลเกล้าทูลกระหม่อม ถวายอนุสิทธิบัตรแด่สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี และได้รับพระราชทานพระราชานุญาตให้ผลิต และใช้ชื่อผลิตภัณฑ์ดังกล่าวว่า “สิรินเด้นท์” ชื่อภาษาอังกฤษ “Sirindent”

คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้พัฒนายาสีฟันที่มีคุณสมบัติในการกำจัดเชื้อและสามารถเพิ่มความชุ่มชื้นภายในช่องปาก เนื่องจากผลการวิจัยพบว่าผู้ที่มีปัญหาริมฝีปากและภายในช่องปากแห้งจากสภาวะต่าง ๆ หรือผู้ป่วยที่ได้รับยาบางชนิด ผู้สูงอายุ รวมถึงผู้ที่ต้องสวมหน้ากากอนามัยเป็นระยะเวลานาน มักจะก่อให้เกิดภาวะปากแห้ง ส่งผลให้เชื้อแบคทีเรียและเชื้อราที่อยู่ในช่องปากมีการสะสม และก่อให้เกิดโรคในช่องปากได้ง่ายขึ้น

จากกระแสของแพทย์ทางเลือก (Alternative Medicine) ได้มีการนำศาสตร์ทางอายุรเวทมาใช้ในการดูแลสุขภาพช่องปาก ได้แก่ การทำ oil pulling หรือ oil swishing (การใช้น้ำมันในการอมกลั้วปากแล้วบ้วนทิ้ง) เชื่อว่ากระบวนการนี้มีประโยชน์ในการป้องกันโรคในช่องปาก ได้แก่ ฟันผุ เหงือกอักเสบ กลิ่นปาก และปากแห้ง โดยมีบทความเป็นจำนวนมากที่สนับสนุนคุณสมบัติดังกล่าว สรุปได้ว่า น้ำมันมะพร้าว มีฤทธิ์ต้านเชื้อที่ทำให้เกิดโรคในช่องปากได้แก่ ฟันผุ เหงือกอักเสบ และเชื้อรา มีประสิทธิภาพทำความสะอาด cleansing properties จากการสามารถทำให้เกิด saponification การลดเกาะของ plaque โดยไม่ทำให้เกิดการระคายเคืองจากการที่ไม่มีส่วนผสมของ Sodium lauryl sulfate (SLS) ซึ่งเป็นสารทำให้เกิดฟอง รวมทั้งเป็น Oral moisturizer ที่ดี ในการเพิ่มความชุ่มชื้นภายในช่องปากจากการเคลือบของน้ำมันบนผิวเยื่อบุในช่องปาก

แนวคิดในช่วงแรกเริ่มจากคุณหญิงชวลี อมาตยกุล รองราชเลขานุการในพระองค์สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ได้นำความมาปรึกษา ศาสตราจารย์คลินิกเกียรติคุณ ทพญ. ดร.ธีรลักษณ์ สุทธเสถียร เนื่องจากสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระราชดำริ ว่ายาสีฟันสมุนไพรของไทยส่วนใหญ่จะเป็นผง มีส่วนประกอบที่เป็นสมุนไพรที่ล้วนแต่มีประโยชน์น่าจะได้ศึกษาถึงคุณสมบัติต่าง ๆ และนำไปใช้เป็นองค์ประกอบของยาสีฟันได้ดี ทางคุณหญิงชวลีจึงเห็นสมควรที่ได้ร่วมกันพิจารณาถึงการนำสมุนไพรไทยและน้ำมันมะพร้าว ที่ทางคณะทันตแพทยศาสตร์ กำลังศึกษาอยู่มาเป็นองค์ประกอบของยาสีฟัน เพื่อใช้ในผู้สูงอายุ หลังจากได้พิจารณาถึงส่วนประกอบของยาสีฟันที่เป็นลักษณะ paste ร่วมกับส่วนประกอบของยาสีฟันสมุนไพรไทยที่มีลักษณะเป็นผง และดำเนินการจัดหาส่วนผสมต่าง ๆ แล้ว จึงได้ทำการทดลองผสมยาสีฟันดังกล่าวเป็นครั้งแรก ณ วังสระปทุม

ต่อมาได้มีการพัฒนาสูตรทำให้ได้องค์ประกอบของยาสีฟันที่มีส่วนผสมของน้ำมันมะพร้าวซึ่งเป็น Oral moisturizer โดยมีส่วนประกอบของน้ำมันมะพร้าวในยาสีฟันสูงถึงเกือบ ๓๐% สามารถเพิ่มความชุ่มชื้นภายในช่องปาก มีส่วนผสมของสมุนไพรหลายชนิด เช่น สารสกัดจากเปลือกมังคุด กานพลู ข่อย อบเชย สะระแหน่ และแอนโทไซยานิน เป็นต้น ซึ่งเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ ช่วยยับยั้งจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดโรคฟันผุ เหงือกอักเสบและเชื้อราที่ทำให้เกิดโรคในช่องปาก รวมทั้งมีส่วนผสมของเกลือ ประมาณ ๕% จึงช่วยรักษาสุขภาพภายในช่องปาก ป้องกันการก่อตัวของคราบหินปูน ช่วยลดการเกิดและสะสมของแบคทีเรีย ลดฟันผุ รักษาสมดุลในช่องปาก ลดโรคที่เกิดจากเชื้อราในช่องปาก และยังมีกลิ่นหอมจากสมุนไพรไทยอีกหลายชนิด สามารถลดกลิ่นปากหอมสดชื่น ช่วยดูแลสุขภาพของช่องปากได้อย่างมีประสิทธิภาพ จากการทดสอบคุณสมบัติของยาสีฟันโดยสำนักงานการวิจัย คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล พบว่ายาสีฟันสิรินเด้นท์สามารถฆ่าเชื้อก่อโรคที่สำคัญในช่องปาก ได้แก่ เชื้อก่อโรคฟันผุ เชื้อก่อโรคปริทันต์อักเสบ และเชื้อราก่อโรคเยื่อบุ ผลการทดสอบยาสีฟันในห้องทดลอง Cytotoxicity test ไม่มีผลการระคายเคืองต่อเยื่อบุผิวและไม่มีความเป็นพิษ นอกจากนั้นกล่องและหลอดที่เป็นบรรจุภัณฑ์ ยังเป็นวัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม

ยาสีฟันสมุนไพรน้ำมันมะพร้าวของไทย เป็นผลิตภัณฑ์ที่ใช้ผลผลิตภายในประเทศเป็นส่วนประกอบ อันจะเป็นการสนับสนุนในการต่อยอดในการสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจอีกประการหนึ่ง เกิดขึ้นจากความร่วมมือของ มหาวิทยาลัยมหิดล คณะทันตแพทยศาสตร์ และหน่วยงานต่าง ๆ ในหลายภาคส่วน ทั้งภาครัฐและเอกชน ให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพที่ดี เพื่อให้ผลผลิตดังกล่าวสามารถกระจายสู่สาธารณชน ดังนั้นเมื่อวันที่ ๑๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๕ คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้จัดพิธีลงนามบันทึกข้อตกลงการเป็นตัวแทนนำสินค้าออกจำหน่ายผลิตภัณฑ์ ยาสีฟันสิรินเด้นท์ ระหว่าง มหาวิทยาลัยมหิดล กับ บริษัท โอเร็กซ์ เทรดดิ้ง จำกัด ณ สถาบันบริหารจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรม มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ดำเนินการผลิตยาสีฟันสิรินเด้นท์ ตามอนุสิทธิบัตรเลขที่ ๑๑๙๐๕ เพื่อใช้ทางสาธารณประโยชน์และจัดจำหน่ายแก่ประชาชนทั่วไป

นอกจากนี้ เพื่อร่วมเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันพระราชสมภพ (วันที่ ๒ เมษายน ๒๕๖๕) คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้กำหนดจัดพิธีถวายพระพรชัยมงคล สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี จัดนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ พร้อมจัดงานแถลงข่าว ผลสำเร็จการพัฒนา “สิรินเด้นท์” ยาสีฟันสมุนไพรน้ำมันมะพร้าว เพื่อรักษาสุขภาพและเพิ่มความชุ่มชื้นในช่องปาก” ในวันศุกร์ที่ ๑ เมษายน ๒๕๖๕ ตั้งแต่เวลา ๐๙.๐๐ น. เป็นต้นไป

โดยรับเกียรติจาก ศาสตราจารย์คลินิกเกียรติคุณ นายแพทย์ปิยะสกล สกลสัตยาทร (นายกสภามหาวิทยาลัยมหิดล) ร่วมแถลงในหัวข้อ “นโยบายมหาวิทยาลัยมหิดล เรื่อง การสนับสนุนการวิจัยสู่ผลิตภัณฑ์” รองศาสตราจารย์ ดร. ภญ.จุฑามณี สุทธิสีสังข์ (รองอธิการบดี มหาวิทยาลัยมหิดล) ร่วมแถลงในหัวข้อ “สถาบันบริหารจัดการเทคโนโลยีและนวัตกรรม มหาวิทยาลัยมหิดล (iNT) ที่เป็นองค์กรในมหาวิทยาลัยมหิดล ดำเนินการด้านผลิตภัณฑ์” และรองศาสตราจารย์ ดร. นายแพทย์ ทันตแพทย์ศิริชัย เกียรติถาวรเจริญ (คณบดี คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล) ร่วมแถลงในหัวข้อ “สิรินเด้นท์” ยาสีฟันสมุนไพรน้ำมันมะพร้าว พร้อมตอบข้อซักถามจากสื่อมวลชน ณ อาคารเฉลิมพระเกียรติ ๕๐ พรรษา คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล